NAV Levy & de laatste Nazi's

Op Ned 2 een interessante documentaire van Gideon Levy, over o.a waarom de Nazi's deden wat ze deden, waarom ze mee zijn gegaan in de orders en of 't nog nut heeft om bejaarden Nazi's te vervolgen, of ze beseffen wat ze hebben gedaan en of ze besef hebben van 'goed en fout'.

Verder keek hij naar de gehoorzaamheid van mensen, wanneer ze een opdracht krijgen, wat eigenlijk tegen hun morele waarden in. Of ze zouden weigeren en wanneer of waarom etc.

Het Experiment van Milgram werd ook aangehaald en een hedendaagse versie; studenten van een universiteit, werden beelden getoond, van experimenten die niet goed zijn afgelopen; mensen die pijn lijden tijdens experimenten etc. En daarna werd ze gevraagd een enthousiaste wervingsmail samen te stellen, om deelnemers te vinden voor die experimenten, terwijl ze zich er van bewust waren, dat 't pijnlijk was en niet goed zou aflopen voor de deelnemers. In de mail mochten ze de negatieve kanten niet onthullen, werd gevraagd de woorden 'Suprieur, Geweldig, Bijzonder' etc vooral te gebruiken én... De mail naar hun vrienden en klasgenoten te sturen.

Er waren 4 deelnemers en slechts één meisje weigerde te schrijven. 2 jongens en een ander meisje, schreven de mail en waren bereid hun eigen vrienden aan te moedigen, mee te doen aan een dergelijk experiment.

Er was ook een mogelijkheid, het experiment aan te geven als onveilig en onetisch; dit kon anoniem en met naam. Hetzelfde meisje dat weigerde, was ook de enige die het aan wilde geven.

Zette me aan het denken! En misschien is 't onmogelijk voor te stellen... Maar toch ga ik 't vragen;

Zouden jullie een mens, moedwillig pijn bezorgen, omdat een autoriteit dit eist? Wanneer zeg je nee? En; het kan je je baan kosten, maar je baas eist dat je mee doet aan een dergelijk experiment als Milgram; gehoorzaam je?

Ik weet niet of ik mee zou doen aan zo'n experiment als je omschrijft. Ik zou denk ik gaan voor onveilig en onetisch maar weet eigenlijk niet hoe ik beinvloed zou worden door anderen. Normaal word ik niet zo beinvloed en doe ik dingen die me zelf goed lijken maar zeg nooit nooit totdat je echt in een bepaalde situatie zit.

Ik heb een poosje terug het boek Auslander van Paul Dowswell gelezen. Het is een roman over een Poolse jongen in WOII die in een Duits gezin in Berlijn wordt geplaatst. Er staat een stukje in over de oudste dochter in het gezin die een tijdje heeft meegewerkt aan het doden/vergassen van geestelijk gehandicapten. Zoals het daar omschreven staat, zoals ze is opgegroeid, beinvloed door een bepaalde ideologie en beetje bij beetje meewerkt aan het begeleiden van geestelijk gehandicapten die vervolgens in een inrichting vergast worden zo kan ik me eigenlijk wel voorstellen dat je tot zo iets in staat bent. Het voorwoord van Jan Terlouw in dit boek zegt ook: wat zou je zelf hebben gedaan?

Ik vind het in veel gevallen wat gemakkelijk om te zeggen dat ik/je nooit iets zou doen. BV. iemand doden, natuurlijk zeg ik nu van niet maar wie weet (hoop uiteraard van niet) kom ik ooit in een situatie dat zo iets wel mogelijk is.

Hmmm ik vind het lastig om te zeggen dat ik het nooit zal doen. Ik ben militair en ik moet soms ook keuzes maken in een bizare omstandigheid waar ik misschien op dat moment niet achtersta maar van hogeraf wel de opdrag krijg. Ik kan weigeren maar zoiets heeft altijd consecuenties. Helemaal als leidinggevende moet ik beslissen wat het beste is helemaal voor manschappen want die mogen niet in gevaar komen door mijn heldhaftigheid of ontwetendheid.


Lastig onderwerp! Ik kan hier dus niet echt antwoord op geven omdat ik uit mijn ref kader denk.

Milgram is heel uitvoerig behandeld in mijn studie. Het is sterk afhankelijk van verschillende factoren hoeveel mensen gehoorzamen. Het hangt af van de consequenties, van de nabijheid van het slachtoffer, de nabijheid van de autoritaire figuur en hoeveel macht diegene daadwerkelijk over je heeft. In principe zou ik een mens moedwillig pijn kunnen bezorgen omdat een autoriteit het eist. In extreme situaties, dus niet in een wetenschappelijk experiment, maar bijvoorbeeld onder bedreiging, ik denk dat je dan tot heel veel in staat bent.